از اولین روزهای بارداری بانوان متوجه تغییراتی در وضعیت بدن می شوند.
اما قطعاً آنقدر جنین کوچک است که هیچگونه تغییری در ابعاد و اندازه رحم به وجود نیامده و بانوان هیچ گونه علائمی ظاهری که نشان دهنده حضور جنین باشد را تجربه نمی کنند.
به مرور زمان و با گذر از هفته های اولیه بارداری راهکارهای مختلفی برای بررسی سلامت جنین وجود دارد.
پزشکان با انجام معاینات بدنی و تصویربرداری به روش سونوگرافی می توانند، وضعیت جفت و جنین را ارزیابی کرده و در هفته ۶ الی ۸ بارداری متوجه می شوند که آیا وضعیت جنین نرمال است یا خیر.
بانوان از اواسط بارداری و در ماه پنجم حاملگی متوجه حرکت جنین در شکم خواهند شد، معمولاً جنین از شش ماهگی به بعد به صداهای اطراف پاسخ می دهد.
بررسی سلامت و علائم زنده بودن جنین تا ماه پنجم بارداری بر عهده پزشک است، تنها راه برای ارزیابی وضعیت جنین تصویربرداری یا سونوگرافی می باشد.
از ماه پنجم تا ششم بارداری به بعد جنین به محرکه هایی مثل نور، صدا و درد واکنش نشان می دهد.
از ماه هشتم حرکات جنین بیشتر شده و مادر لگد زدن یا حرکت دست و تکان های جنین را متوجه خواهد شد.
در نهمین ماه بارداری به دلیل بزرگ شدن جنین و فضای کم رحم، حرکت های جنین کم می شود.
متخصصان به بانوان باردار توصیه می کنند که برای مراقبت از سلامت جنین و زنده ماندن آن باید روزانه مقدار مشخصی از انواع مکمل ها را مصرف کنند.
یکی از مهمترین نکاتی که در روند رشد جنین و ارزیابی سلامت آن مورد بررسی قرار می گیرد قد و وزن آنها می باشد.
معمولاً جنین هایی که به مراحل تکامل می رسند، وزنی حدود ۲۷۰۰ تا ۴۲۰۰ کیلوگرم خواهند داشت.
میانگین قد نرمال برای نوزادان ۴۵.۵ تا ۵۵.۸ سانتی متر در نظر گرفته می شود.
البته ممکن است بعضی از نوزادان با وجود سلامت کامل قد و وزن کمتر یا بیشتر از اعداد اعلام شده داشته باشند.
متخصصان اولین و مهمترین فاکتور که برای زنده بودن جنین ارزیابی می کنند، ضربان قلب است.
حدودا هفته ۵ تا ۸ بارداری قلب جنین شروع به تپیدن می کند و از طریق دستگاه های مخصوص عملکرد قلب و حتی صدای ضربان ها قابل شنیدن است.
ضربان قلب نرمال برای جنین در هر دقیقه بین ۱۱۰ تا ۱۶۰ تا در نظر گرفته می شود.
گاهی برای تأیید سلامت قلب فرزند درون رحم، پزشک امکان دارد یک آزمایش بدون استرس انجام دهد.
این آزمایش ضربان قلب جنین را کنترل کرده و در صورت وجود هر گونه مشکل، آگاهی و دید لازم را برای تشخیص و مقابله با تهدیدات احتمالی به پزشک را می دهد.
بعضی از پزشکان حتی امکان دارد ضربان قلب جنین را فقط با گذاشتن گوشی مخصوص بر روی رحم شما بشنوند.
ضربان قلب جنین سالم بین 110 تا 160 ضربان در دقیقه می باشد.
فاکتور دیگر برای ارزیابی سلامت و زنده بودن جنین، حالت قرارگیری در رحم مادر است.
معمولاً جنین باید به حالت نرمال روند رشد خود را در رحم مادر سپری کند و در طی ۹ ماهه بارداری جابجایی و تکان خوردن جنین آسان و بدون مشکل خواهد بود.
با آغاز ماه نهم بارداری و بزرگ تر شدن جنین حرکات او کمی محدودتر می شود و مهم است که سر نوزاد به سمت پایین قرار بگیرد.
جنین سالم معمولا در موقعیتی قرار گرفته که سر او رو به پایین باشد و سپس حرکت خود به سمت کانال زایمان را شروع می کند.
یکی از مهمترین نشانه های سلامت جنین و نرمال بودن حاملگی بانوان افزایش وزن مادر است.
مهم است که در طی ۹ ماهه بارداری و با افزایش سن حاملگی شکم مادر بزرگ تر شده و وزن افزایش پیدا کند.
به طور معمول بانوان باید در سه ماهه نخست بارداری ۱ تا ۲ کیلوگرم اضافه وزن داشته باشند و تا پایان حاملگی هر هفته ۴۵۰ گرم اضافه وزن طبیعی است.
فهرست مطالب
Toggleعلائم هشدار دهنده در مورد سلامت جنین
بسیاری از بانوان در ابتدای بارداری و بعد از انجام معاینات و سونوگرافی متوجه سلامت و زنده بودن جنین می شوند.
مهم است که در این دوره تحت نظر پزشک قرار گرفته تا مراقبت های تکمیلی انجام شود.
هر کدام از موارد گفته شده مهمترین فاکتورهایی هستند که باید توسط پزشک ارزیابی شود.
هر کدام از آنها نشان می دهد که آیا جنین در سلامت کامل بوده و رشد آنها به سلامت سپری می شود یا خیر.
در این مورد نباید علائم هشدار دهنده را نادیده بگیرید، پزشکان معتقدند که اگر اندازه شکم از حد طبیعی کوچک تر یا بزرگ تر باشد، شرایط غیر عادی به نظر می رسد.
همچنین احتمال می رود که ضربان قلب کند جنین نشان دهنده از بین رفتن جنین در رحم مادر باشد.
متخصصان پایین بودن سطح هورمون HCG را طبیعی نمی دانند و اگر مادر در ناحیه شکم درد زیادی داشته باشد که همراه با لکه بینی در بارداری و خونریزی باشد احتمالاً نشان دهنده سقط جنین باشد.
از دیگر علائمی که نشان می دهد سلامت جنین به خطر افتاده یا دیگر زنده نیست، می توان به ترشحات واژن، تب شدید و عدم تحریک پذیری جنین اشاره کرد.
البته افزایش ناگهانی سطح قند خون و تغییر در موقعیت جفت همگی از علائم هشدار در این مورد هستند.
متخصصان ضمن برخورد با هر کدام از این موارد شرایط اضطراری اعلام کرده و برای بررسی سلامت مادر و جنین اقدامات تخصصی تر انجام می پذیرد.
علل سقط جنین
اختلالات مربوط به جفت
اگر جفت به طور غیرطبیعی به وجود بیاید، انتقال خون از مادر به جنین دچار اختلال خواهد شد.
مشکلات کروموزومی
امکان دارد بعضی اوقات جنین تعدا اشتباهی کروموزوم از والدین دریافت کند که سبب تکوین غیرطبیعی جنین می شود.
سقط هایی که در سه ماهه اول بارداری اتفاق می افتد، اساسا با اختلالات کروموزومی جنین ارتباط دارند.
رشد کند جنین
کودکانی که سرعت رشد آرامی دارند، ریسک خیلی بالایی برای مرگ جنین دارند، مخصوصا اگر از آن دسته کودکانی باشد که دچار مشکل شده باشد.
عفونت
از دیگر علت های سقط جنین، عفونت مادر، جنین یا جفت می باشد مخصوصا اگر عفونت قبل از هفته 28 بارداری باشد.
عفونت های شناخته شده ای که در مرگ جنین تأثیر دارند شامل بیماری پنجم یا پاروویروس، سیتومگالوویروس، لیستریوز و سیفلیس می باشد.
علل های دیگری چون کمبود اکسیژن در فرایند زایمان، مشکل و اُیب جدی به مادر نیز می تواند باعث مرگ جنین در رحم شود.
سونوگرافی بیوفیزیکال پروفایل
حرکت جنین
یعنی سونوگرافی حرکات جنین را می شمارد.
تنفس جنین
زیرا جنین در حین حرکت دارای چرخه های تنفسی و غیر تنفسی است. سونوگرافی منتظر می ماند تا جنین به مرحله تنفس برسد و سپس شروع به شمارش می کند.
تن جنین
اگر مشکلی وجود داشته باشد، ممکن است جنین بی حال شود، وزن کم کند و بند ناف دور گردنش پیچیده شود.
اندازه گیری مایع آمنیوتیک
میزان مایع آمنیوتیک توسط سونوگرافی اندازه گیری می شود. مایع آمنیوتیک بالای 8 سانتی متر معمولا خوب است.
از هر کدام از این موارد، جنین دو نمره می گیرد و اگر مشکلی نداشته باشد، نمره کامل می گیرد که نشان از وضعیت خوب جنین و سلامت او دارد.
مراحل رشد جنین در هر هفته
بارداری زمانی اتفاق می افتد که یک تخمک کاملاً سالم با اسپرم فعال در مجاورت با یکدیگر قرار بگیرند و از این فرایند لقاح اتفاق می افتد.
حدوداً سه روز بعد از لقاح تخمک بارور شده از طریق لوله های رحم به سمت رحم انتقال داده می شود و طی کردن این مسیر بخش مهمی از بارداری است.
بعد از قرار گرفتن تخمک در رحم مادر جفت تشکیل شده و جای ثابت آن مشخص می شود.
در هفته چهارم بارداری معمولاً چهره و گردن جنین شکل می گیرد.
قلب و عروق خونی به رشد خود ادامه می دهند و شروع رشد ریه، معده و کبد اتفاق می افتد.
اگر بانوان در این تایم از بارداری تست یا آزمایش خون انجام دهند، بارداری آنها مثبت اعلام می شود.
این فرایند تا هفته هشتم بارداری ادامه پیدا می کند و در این تایم ابعاد جنین بزرگ تر شده است.
در هفته هشتم بارداری پلک ها و گوش جنین شکل گرفته و نوک بینی دیده می شود.
در این دوره ضمن تصویربرداری از جنین، متوجه خواهید شد که دست ها و پاها به خوبی شکل گرفته اند و انگشتان دست و پا کمی بلندتر و متمایز از یکدیگر می باشند.
رشد قسمت های گفته شده از بدن جنین تا هفته دوازدهم ادامه پیدا می کند.
در این مرحله حدوداً جنین ۵ سانتی متری ابعاد دارد و کم و بیش حرکت خود را آغاز می کند.
در این دوره از بارداری اندام جنسی جنین دیده می شود اما ممکن است به طور قطعی قابل شناسایی نباشد.
ضمن تصویربرداری از جنین و بررسی جزئیات بیشتر متوجه خواهید شد که در هفته شانزدهم بارداری اندازه جنین حدوداً ۱۱ تا ۱۳ سانتی متر خواهد داشت و وزن او به ۱۰۰ گرم رسیده است.
جنین پلک زدن را آغاز می کند و قلب و عروق خونی به طور کامل تشکیل شده اند، انگشتان دست و پاها به طور کامل شکل گرفته و همانند یک نوزاد کامل به نظر می رسد.
در هفته بیستم بارداری وزن جنین حدوداً ۲۸۰ گرم است و ابعاد آن به طور میانگین ۱۵ سانتی متر خواهد بود.
در این دوره از روند رشد جنین، شکم مادر کمی بزرگ تر از حالت عادی به نظر می رسد.
در این تایم جنین می تواند انگشت خود را مکیده یا خمیازه بکشد.
در این دوره بانوان می توانند حرکت جنین یا لگد زدن او را متوجه شوند زیرا جنین می تواند دست و پای خود را کشیده و تغییراتی را در قسمت های مختلف بدن خود اعمال کند.
با آغاز هفته بیستم پزشکان برای بررسی سلامت و عملکرد دقیق جفت سونوگرافی را برای بانوان تجویز می کنند.
در سونوگرافی ضربان قلب جنین، حرکت بدن، پاها و بازوها مشاهده می شود و می توانند جنسیت جنین را به طور دقیق اعلام کنند.
با شروع هفته بیست و چهارم بارداری، وزن جنین حدوداً ۶۰۰ گرم خواهد بود.
البته با وجود حرکاتی که دارد، ضربان قلب او افزایش پیدا کرده و مادر می تواند حرکات و تکان های ناشی از عطسه را احساس نمایند.
در هفته بیست و هشتم بارداری مهمترین علائم برای بررسی سلامت جنین عملکرد قلب و وزن کودک است.
در این تایم کودک باید حداقل ۱۱۰۰ گرم وزن داشته باشد و در این دوره است که مادر در معرض علائم هشدار دهنده زایمان زودرس قرار می گیرند.
با گذر از این دوره پرتنش و حساس زمانی که جنین به هفته سی و دوم می رسد، باید وزنی حدود ۱۸۰۰ گرم داشته باشد.
در این تایم پوست کودک دارای چین و چروک های کمتری بوده و یک لایه چربی در زیر پوست شکل می گیرد.
تمامی این موارد نشان می دهد که جنین در هر مرحله از بارداری رشد خود را به سلامت سپری کرده و تمامی فاکتورهایی که توسط پزشک ارزیابی می شود، نشان دهنده زنده بودن و سلامت جنین است.
پیشگیری از سقط جنین
- ترک دخانیات
- خودداری از مصرف الکل و مواد در دوران بارداری
- داشتن رژیم غذایی سالم
- مصرف کافئین را محدود کنید.
- مراجعه به متخصص زنان و زایمان در دوره ها و تایم های مشخص شده
- داشتن وزن مناسب قبل از اقدام به بارداری
- محافظت از خود در برابر مبتلا به عفونت
- درد زیر شکم یا خونریزی واژینال در بارداری را بلافاصله به متخصص زنان و زایمان اطلاع دهید.
- توجه به حرکت ها و تکان خوردن های جنین و اطلاع دادن مشکل به پزشک
نکاتی برای داشتن یک بارداری سالم
در صورتی می خواهید دوران بارداری سالم و خوبی داشته باشید و جنین سالم باشد باید در این دوران موارد زیر را انجام دهید:
اسید فولیک که از ویتامین های گروه B می باشد، به جلوگیری از نقایص مادرزادی کمک می کند.
قبل از آغاز دوران بارداری باید مصرف اسید فولیک را شروع کنید تا پایان دوران حاملگی ادامه دهید.
مصرف مکمل های قبل از بارداری به شما کمک می کند تا بدنی آماده برای بارداری داشته باشید، حتما با پزشک زنان در باره مکمل هایتان مشورت بگیرید.
با مشورت پزشک ورزش هایی مثل یوگا، پیاده روی و شنا انجام دهید تا بارداری سالم و موفقیت آمیزی داشته باشید.
آب به مقدار کافی بنوشید و اصلا از مشروبات الکلی استفاده نکنید به دلیل اینکه احتمال سقط جنین را بالا می برد.
در مادرانی که سیگار می کشند احتمال سقط جنین، تولد نوزاد مرده یا وجود مشکل در نوزاد خیلی بیشتر از دیگر موارد می باشد، پس حتما سیگار را ترک کنید.
از وان آب گرم و سونا رفتن خودداری کنید به دلیل آن که احتمال آسیب به نوزاد را دارد.